“Η Ελληνική Επανάσταση αποτέλεσε ένα εκ των κορυφαίων γεγονότων στη σύγχρονη ιστορία της Γηραιάς Ηπείρου, καθώς Οι Έλληνες δεν απετίναξαν μόνον τον ζυγόν υπό τον οποίον οι ίδιοι ετέλουν, αλλά κατήργησαν εμμέσως την έννοιαν παντός ζυγού εις την Ευρώπην ολόκληρον”, όπως αναφέρει στα «Δοκίμια» ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος.
Ωστόσο, η φετινή συμπλήρωση 200 χρόνων από την κήρυξη του απελευθερωτικού αγώνα αποτελεί μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να σταθούμε στην ψυχή – το μοχλό που ωθεί τον άνθρωπο να θέτει τον πήχη ψηλά και να ξεπερνάει τον εαυτό του.
Χαρακτηριστική και δεσπόζουσα φυσιογνωμία του 1821, που άφησε σαφές στίγμα στη Βαμβακού και την ευρύτερη περιοχή, ήταν ο Θεοδώρητος Β’. Γέννημα – θρέμμα της Γορτυνίας, μετέβη στην Επισκοπή Βρεσθένης, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του και στη συνέχεια διαδέχτηκε ως επίσκοπος τον θείο του, Θεοδώρητο Α’.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του στην Επισκοπή Βρεσθένης ίδρυσε, μεταξύ άλλων, το Ελληνικό Σχολείο Βαμβακούς, στελεχώνοντάς το με σπουδαίους δασκάλους, ενώ μετά τη μύησή του στη Φιλική Εταιρεία, δρομολόγησε σε συνεργασία με τους προύχοντες του χωριού τις επαναστατικές ενέργειες στο Βαλτέτσι, τα Δολιανά, τις Κερασιές και την Τριπολιτσά, όπου ο Κολοκοτρώνης τού παρήγγειλε τα εξής: “Καπετάν Δεσπότη, φύλαξε τη θέση σου και μετ’ ολίγον έρχομαι με αρκετά στρατεύματα”.
Να σημειωθεί ότι ο Θεοδώρητος Β΄ ακολούθησε και πολιτική σταδιοδρομία, καθώς διετέλεσε μέλος της Α΄ Πελοποννησιακής Γερουσίας, κατόπιν εκλογής του στη Συνέλευση των Καλτεζών, και αντιπρόεδρος της Β΄ Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος.
Χρόνια πολλά από τη Βαμβακού!